Kürtaj Hakkı Rehberi

Kürtaj Sonrası Beni Neler Bekliyor?

Kürtaj bilgileri tıbbi geçmişimizde saklı kalabilir mi yoksa her doktor bu bilgiye ulaşabilir mi?

Prosedür ile ilgili bilgiler ve onam belgesi doktor veya hastane kayıtlarında saklanır. Kayıtlar gizli kalır. Bu bilgiler hasta rızası olmadan kimse ile paylaşılmaz.

Kürtaj yapıldıktan sonra fiziksel bir iz kalır mı?

Rahim ağzında ciddi yırtıklar, rahmin delinmesi, asherman sendromu (rahim içi yoğun yapışıklık) gibi işleme bağlı ciddi bir komplikasyon gelişmediği takdirde fiziksel bir iz kalmaz.

İlk gebelikte kürtaj olmak kişinin üreme sistemine bir zarar verir mi?

Günümüzde uygun şartlarda yapılmış ve komplikasyon gelişmemiş bir kürtaj operasyonu kadın üreme sağlığını etkilememektedir. Ancak gelişebilecek ciddi komplikasyonlar (Asherman sendromu, pelvik enfeksiyon, rahim delinmesi gibi) kadının üreme potansiyelinde kayıplara neden olabilir.

Kürtaj sonrası iyileşme sürecinde nelere dikkat edilmeli/ iyileşme süreci ne kadar sürer?

Taburcu olduktan sonra gündelik işlere dönülebilir. Genellikle bir adet dönemindekine yakın veya daha az miktarda vajinal kanama olabilir. Kadın adet dönemindeki gibi temizliğine ve yaşam tarzına özen göstermelidir. Bu dönemde kesinlikle vajinal tampon kullanılmamalıdır. Anesteziye bağlı olarak, ilk gün araba kullanımı veya dikkat gerektiren işlerden uzak durulmalıdır. İşlem sonrası birkaç gün kasık ağrısı hissedilebilmektedir. Doktorun önerdiği uygun analjezikler kullanılmalıdır.

Kürtaj işleminden sonra hamile kalmak isteyen biri için beklemesi gereken bir süre var mı?

Kürtaj işlemi sonrası gebelik istemi olan kişiler, düzenli bir veya iki menstürasyon kanaması gördükten sonra doğum kontrol yöntemlerini bırakıp tekrar gebe kalmayı deneyebilir.

Kürtaj işleminden sonra cinsel ilişkiye girilebilir mi yoksa beklenilmesi mi lazım?

İşlem sonrası enfeksiyon riski nedeniyle yaklaşık 2 hafta veya vajinal kanama bittikten 5-7 gün sonrasına kadar cinsel ilişki yaşanmaması önerilmektedir.

Kürtaj sonrasında aile planlaması hakkında verilen destekler yeterli mi?

Maalesef hem kürtaj hem aile planlaması yöntemlerine erişim gün geçtikçe azalmakta ve bunun sonucu olarak da doğar doğmaz ölüme terkedilen bebeklerin haberleri ile daha sık karşılaşılmaktadır.

Zorunlu kürtaj sonrası psikolojik destek zorunlu hale getirilmeli mi?

Çok ağır psikiyatrik hastalıklar dışında zorunlu psikolojik destek söz konusu olmamaktadır. İşin doğası gereği psikolojik destek ancak destek almak isteyene sunulabilen bir destektir.

Kürtaj işleminden sonra regl düzensizliği normal midir?

Kürtajdan sonra az miktarda vajinal kanama beklenmektedir. Kanama genellikle ilk birkaç gün ila iki hafta arasında sürebilmektedir. Çoğunlukla işlem sonrası ilk birkaç gün içinde kanama miktarı azalmaktadır. Kürtaj sonrası regl düzensizliği genellikle olmaz. İlk mens kanaması işlemden 4-6 hafta sonra olur ancak nadiren gecikebilir. Gecikme durumunda mutlaka doktorunuzla görüşmelisiniz.

Ashreman sendromu nedir?

Kürtaj sonrası çok nadir görülen bir komplikasyondur. Rahim içerisini döşeyen dokunun travmaya aşırı reaksiyonel cevap vermesine veya rahim içerisinin kürtaj sırasında aşırı hasara uğramasına bağlı olarak rahim duvarlarının karşılıklı yapışması durumudur. Kadın kürtaj sonrası adet göremez veya âdet kanaması belirgin olarak azalır.

Kürtaj işlemi sonrasında oluşabilecek riskler nelerdir?

Enfeksiyon, aşırı ve uzamış kanamalar, gebeliğin kürtajının tam olarak gerçekleşmemesi, kürtaj sonrası rahim içi yapışıklıklar, adet düzensizliği, suçluluk hissi ve pişmanlık gibi psikolojik durumlar kürtaj sonrası görülen problemler
arasında yer alır.

Kürtajdan sonra doğum kontrolü için ne yapılmalı?

Kürtaj işleminden hemen sonra komplikasyonsuz ve riski olmayan kadınlar doğum kontrol hapına başlayabilirler. Kürtaj işlemi bitiminde rahim içi araç (spiral) uygulanabilir. Ancak kürtajdan sonraki ilk adette kullanmak üzere doğum kontrol yöntemi mutlaka planlanmalıdır.

Kürtaj işleminden sonra kullanılması gerekli ilaçlar var mıdır?

Tıbbi ve alerji durumunuza göre ağrı kesici ve koruyucu antibiyotik kullanılabilir. Rh uyuşmazlığı varsa mutlaka Anti-D immunoglobulin yapılması için planlama yapılmalıdır.

Kürtaj işleminden sonra hangi durumlarda mutlaka doktorla iletişime geçilmeli?

Kürtaj sonrası aşırı parçalı vajinal kanama, kötü kokulu vajinal akıntı, 38 C derece zerinde ateş ve kasık ağrısı, iki haftadan uzun süren vajinal kanama hallerinde mutlaka doktorla iletişime geçilmelidir.

Yakınım/Partnerim Kürtaj Olmak İstiyor. Ne Yapmalıyım?

Kürtaj zor bir karardır. Karar verilerek ve isteyerek yapılmış olsa bile ciddi zorluklara yol açabilir. Bu nedenle karar aşamasında olan kadının desteğe ihtiyacı olabilir. Kadın herhangi bir kararı vermeye zorlanmamalıdır. Şüphe ediliyorsa kadının bu kararı sağlıklı verip vermediğini değerlendirmek üzere gerekirse bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanından yardım alınabilir. Ya da psikolojik yardım alması sağlanabilir. Karar ne olursa olsun kadının sevdiklerinin yanında olduğunu bilmesi süreci kolay atlatmasını sağlayacaktır.

Kürtaj olmaya karar veren bir kadın bunu partnerine söylemekten çekinebilir. Bu süreci kolay geçirmek için neler yapmalı?

Bu durumda yaşanabilecek zorluk kişilere ve ilişkilere göre göre değişmektedir. Bu nedenle süreci kolaylaştırmak için tek bir yöntem söylemek mümkün değildir. Kişiler böyle bir durumda destek almayı deneyebilirler.

Hissedilen; suçluluk, utanç, kayıp duygularını aşmak için ne yapılmalı? Bu konu hakkında partnerinin de bir sorumluluğu olduğu söylenebilir mi?

Aslında kadının kararı esas olmakla birlikte, en ideal olanın sağlanması adına sürecin her iki partner tarafından yürütülmesi gerekmektedir. Kadın ne kadar destek görürse bu süreci o kadar kolay atlatacaktır.

Zorunlu kürtaj durumunda partnerin de baskı altında kaldığı söylenebilir mi? Partner bu süreci nasıl atlatmalı?

Sürecin nasıl neden ne şekilde yaşandığına göre destek ihtiyacı değişebilir. Her iki partner de bu süreci atlatmakta zorlandığını hissettiğinde yardım alabilir.

Sıkça Sorulan Sorular:

Kürtaj işleminin ortalama ücreti nedir? Devlet maddi destek sağlıyor mu?

Kürtaj fiyatlarını etkileyen birçok değişken vardır. Anestezi şekli, gebeliğin haftası, yapıldığı kuruluş, kullanılan malzemeler ve kullanılan ilaçlar fiyatı etkilemektedir. Ödenen ücret sadece kadın hastalıkları ve doğum doktorun değil ilaçlar, hastane, kullanılan tıbbi malzeme ve genel anestezi ile yapılıyorsa anestezi doktorunun ücretini de kapsar. Ülkemizde her muayene ve her müdahale için Türk Tabipler Birliği’nin belirlediği ücretlendirme politikası esas alınır ve ücret o şekilde belirlenir. Günümüzde resmî kurumlar isteğe bağlı gebelik kürtajına maddi destek sağlamaz.

Sağlıklı kürtaja erişim bir insan hakkı olarak değerlendirilebilir mi?

Uluslararası insan hakları hukukuna göre herkes yaşam hakkına, sağlık hakkına; şiddet, ayrımcılık, işkence, insanlık dışı veya aşağılayıcı muameleden azade olma hakkına sahiptir. Dünya genelinde pek çok kadın çeşitli ekonomik, politik, toplumsal engeller nedeniyle gebeliğini kendi imkanlarıyla sağlıksız yöntemlerle sonlandırmakta ya da tıbbi açıdan ehil olmayan ellere sağlığını teslim etmek zorunda bırakılmaktadır. Sağlığa uygunsuz ortamlarda ve ehil olmayan kişilerce gerçekleştirilen bu operasyonlar her yıl milyonlarca kadının ölmesine ve sakat kalmasına neden olmaktadır. Evrensel düzeyde tanınan çeşitli insan hakları inisiyatifleri tablonun bu yükünü hafifletmek üzere uluslararası hukuk bazında ve bölgesel raporlarla konuya ilişkin çalışmalar gerçekleştirmektedirler. BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi, kadının cinsel ve üreme sağlığına ilişkin hakları “cinsellikle ve üremeyle ilgili özgürlükleri de kapsayacak şekilde kişinin kendi sağlığını ve bedenini kontrol etme hakkı” çerçevesinde ifade etmektedir ve bu kapsamda kişinin en üst düzeyde sağlık hizmetlerine hiçbir ayrımcılığa maruz kalmadan erişimi talep edilmektedir. Ayrıca Avrupa Konseyi Parlamenterler Birliği’nin 2008 tarihli kararında güvenilir ve emniyetli kürtajın sınırlanmaması gerektiği ortaya konmuştur. Tüm bu gelişmeler de göstermektedir ki güvenli olmayan kürtaj veya bir kişiyi istemediği bir gebeliği sürdürmeye zorlamak insan hakları ihlalidir; bu aynı zamanda mahremiyet ve bedensel özerklik haklarının da ihlali anlamına gelir.

Hamileliğin sonlandırılmasıyla hukuken bebeğin yaşam hakkının elinden alındığı söylenebilir mi?

İnsan yaşamı doğumla başlayıp ölümle sona erer. Türk Medeni Kanunu’na göre kişilik tam ve sağ doğumla başlar. Kürtaj ile bebeğin yaşam hakkı ihlal edilir mi sorusu doktrinde tartışmalıdır. Bunun tam olarak belirlenebilmesi için yaşamın ne zamandan itibaren başladığına dair yasal sürenin belirlenmesi gerekir. Ceninin/embriyonun ne zaman canlı bir varlık haline dönüştüğü konusunda tıpta çeşitli veriler sunulsa da üzerinde uzlaşılmış bir zaman aralığı yoktur.

AİHM kürtajla ilgili bir kararında; doğmamış çocuğun Sözleşmenin 2. maddesi ile doğrudan korunan “kişi” olarak kabul edilemeyeceği ve doğmamış çocuğun “yaşam hakkı” varsa bile bu hakkın zımnen annenin hakları ve menfaatleri ile sınırlı olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca, BM İnsan Hakları Komisyonu’nun ya da BM Kadına Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi’nin kürtaj yasağı ya da sınırlandırmalarının kadınların yaşama hakkı açısından doğurduğu riskleri belirten ve ülkelerin yasalarını değiştirmelerini isteyen kararları bulunmaktadır.

Embriyo ve kadın birbiriyle bütün varlıklardır. Bu nedenle embriyonun yaşam hakkını anneden bağımsız değerlendirmemek gerekir. Dolayısıyla bu konuda karar merciinin kadın/anne olması kaçınılmazdır.

Her hastane kürtaj hizmeti vermeli mi?

2827 No’lu Nüfus Planlaması Yasası Kapsamında, yasal olarak herhangi bir engeli olmayan kimse, Türkiye’de hem özel hastanelerde hem de devlet hastanelerinde kürtaj hizmeti alabilir. Devlet hastanelerindeki kürtaj hizmetleri devlet sağlık sigortası tarafından karşılanmaktadır.

Devlet, tecavüz neticesinde ortaya çıkan gebeliğin sonlandırılmasında maddi olarak herhangi bir yardımda bulunuyor mu?

Kişi şayet SGK kapsamında ise devlet hastanelerinde yapılan kürtaj operasyonlarının bir kısmı karşılanmaktadır. Ancak cinsel saldırı neticesinde meydana gelen gebeliklerde ayrıca bir maddi yardımın yapılması söz konusu değildir.

Çok sayıda kürtaj olmanın zararı var mıdır?

Kaç kez kürtaj yapılabileceğine dair bir sayı ve sınırlama yoktur ancak kürtajın cerrahi bir işlem olduğu ve doğum kontrol yöntemi olmadığı unutulmamalıdır. İşlem sayısı arttıkça işleme bağlı riskler artmaktadır.

Yasal kürtaj süresi, kürtaj kararını vermek için yeterli bir süre mi?

Yasal kürtaj süresi 10 haftadır ancak günümüzde kürtaj işlemini yapacak yeri bulmak ciddi bir sorun haline gelmektedir. Hatta maddi imkânı olmayanlar için böyle bir imkân neredeyse yoktur. Bu durum da dikkate alındığında süre oldukça kısalmaktadır. Gebeliğin 6. Haftada fark edildiği ihtimalinde, daha geç fark edilmesi olasıdır, 4 hafta içinde çok önemli bir karar vermek gerekmektedir.

Kürtaj bazen bir seçim değil, yaşanmaya mecbur kılınan bir travmadır.” Zorunlu kürtaj durumunda işlem öncesi ve sonrası yapılması gerekenler değişir mi?

Bu durum, zorunlu kürtajın nedenine bağlı olarak değişmektedir. Tecavüz sonrası oluşan bir gebelik için kürtaj ile bebeğin yaşamla bağdaşmayan bir rahatsızlığı nedeniyle olan kürtajı aynı değerlendirmek mümkün değildir. Her halükârda kürtaj travmatik olarak yaşanma potansiyeli olan bir olaydır.

Kürtaj olmak isteyen kadınlara verilen psikolojik destek yeterli mi? Kadınlar bu desteğe kolayca ulaşabiliyor mu?

Kürtaj olmak isteyen kadınlara yönelik özel olarak tanımlanmış bir destek maalesef yoktur. Kadınlara bu konuda kolayca ulaşabilecekleri destek sistemleri sağlanabilmelidir.

Kürtaj kadının isteğine bağlı olsa bile, işlemden sonra kadın neler hissedebilir?

Kürtajın isteyerek gerçekleşiyor olasının yanında potansiyel olarak doğabilecek bir çocuğun doğmaması söz konusu olduğu için kürtaj birtakım ruhsal zorlukların yaşanmasına neden olabilmektedir.